Olympische fakkel arriveert in Gyalthang
Toegevoegd 22 juni 2008
Gyalthang, 11 juni 2008
Tegen 10.00 uur gaan we op zoek naar de fakkel, die ergens in Gyalthang moet zijn. Niemand weet echter precies waar de fakkel is en waar de fakkel langskomt.
Het regent hard en aan de dikke grijze wolken te zien, gaat het vandaag niet ophouden met regenen. We zijn ondertussen naar het guesthouse van Matthew en Kersan Dolma verhuisd. Een vriendin van Kersan werkt bij Yunnan TV en wilde haar graag interviewen. Kersan had de avond ervoor al bedacht wat ze wilde zeggen, maar de TV ploeg had al iets bedacht. Ze moest een voorgeschreven tekst opzeggen, dat als een spontaan antwoord op een gestelde vraag moet doorgaan. Vanaf het dak kijken we toe. In de haast is een groep mensen verzameld, die naar de fakkeltocht op tv moet kijken en op een teken in koor een leus moet roepen. Het is een soort toneelstuk dat opgevoerd wordt.
Ook de fakkeltocht is een toneelstuk. Van een aantal personen in Gyalthang weet ik dat iedereen geïnterviewd is van te voren. Ongeveer 100 tot 200 mensen hebben een speciale uitnodiging ontvangen om in het stadion aanwezig te zijn en langs de kant van de weg te mogen staan. We zien hoe militaire konvooi de kleine stad binnenrijden. Via via horen we dat er in totaal 10000 militairen in Gyalthang aanwezig zijn. Regelmatig draven ze door de oude wijk heen om de inwoners te intimideren. Bussen uit Deqin en Lithang, Tibetaanse steden die bekend staan om hun uitgesproken pro Tibetaanse gevoelens, worden op de dag van de fakkeltocht tegengehouden. Tibetanen uit deze steden zijn niet welkom. Een paar dagen voordat de fakkel arriveert, is er een protest in een van de dorpen rond Gyalthang de kop in gedrukt. In de dagen voorafgaand aan de fakkeltocht controlert de politie elk guesthouse, elke bar en elk restaurant op het aantal aanwezige buitenlandse toeristen. Elke toerist wordt verzocht zich te melden met paspoort bij de PSB. Het is al de tweede keer sinds we in China zijn dat we onvrijwillig contact hebben met de PSB ('foreign' politie).
Op de vooravond van de fakkel eten we momo’s in het Amdo restaurant, waar een groep decadente Chinezen zit. Zij hebben een draaiboek bij zich met de route van de fakkel. Het blijken later de fakkeldragers te zijn. In de afgelopen dagen konden we t-shirts en vlaggen kopen op straat. Bij een supermarkt krijg ik met de bon een Chinees vlaggetje in mij handen gedrukt. De caissière maakt duidelijk dat ik daarmee kan zwaaien als de fakkel langskomt. Ik gooi het op onze kamer in een hoek.
In de stromende regen gaan we proberen er zo dicht mogelijk bij te komen. Zodra we militairen zien, lopen we ernaar toe. Waar een straat is geblokkeerd, moet de fakkel langskomen. We worden steeds teruggestuurd door een militair joch dat strak in de houding sprint en salueert. We proberen eromheen te lopen. Een keer slaan we een straat in, die direct na ons afgezet wordt. Tientallen militairen snellen ons voorbij en we lijken er middenin te zijn. We zien echter nog geen teken van de fakkel. Als we stilstaan om af te wachten wat er gaat gebeuren, worden we gemaand door te lopen. Het lijkt even of we niet meer uit de afgezette gebieden kunnen komen, maar dan vinden we de enige uitweg over een bruggetje. Een dikke man passeert ons met een uitgedoofde fakkel in de hand. Dat is het enige duidelijke teken dat we krijgen dat de fakkel in Gyalthang is. Rond 13.00 uur is de receptie afgelopen en stappen de mensen van de organisatie in het vliegtuig op weg naar de volgende stad. Op dat moment breekt plotseling de zon door.
’s Avonds kijken we televisie met Kersan en haar familie. Het is lachwekkend. De camera staat de hele tijd op 1 vak in het stadion gericht, maar zwenkt een keer naar het veld. De rest van de tribunes zijn leeg. De Chinezen die we in het restaurant zagen, zien we terug als fakkeldragers. Ze zwaaien trots naar niemand! Op sommige stukken van de route, die op het laatst is gewijzigd en verplaatst naar het Nationale Park in de buurt, staan soms een handjevol mensen. We verdenken de organisatie ervan dat ze de 100 mensen met een uitnodiging soms opstellen langs de route om voor de tv een leuk beeld te krijgen. Dan lijkt het nog wat. De hele fakkeltocht is een grote farce.
Met Kersan gaan we mee naar de Raven Bar om haar vriendin van Yunnan TV te ontmoeten. De vriendin neemt de helft van haar collega’s mee. We raken aan de praat met een van de journalistes, een Chinese, die een jaar in de UK heeft gewoond. Ze fluister me toe: ‘We actually make rubbish’. Daar ben ik het helemaal mee eens!